X Platformu: Türkiye’deki Sansür ve Özgür Konuşma Çelişkisi Hesapları Askıya Aldı

Elon Musk’ın sahip olduğu X platformu, Türkiye’deki muhalif hesapları askıya alarak, hükümetin sansür taleplerine karşı oldukça dengesiz bir yaklaşım sergiliyor. Bu durum, Türk hükümetinin toplumdaki huzursuzluğu bastırma çabalarıyla paralel bir şekilde ilerliyor.

Son zamanlarda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın en büyük siyasi rakibi olarak görülen İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması, ülke genelinde büyük protestoların patlak vermesine neden oldu. Bu olay, hükümetin karşıt görüşleri susturmak için daha sert önlemler almasına yol açtı. Hükümet, protestocuların mesajlarını yayma kapasitelerini azaltarak huzursuzluğu kontrol altına almak istiyor. Bu, sosyal medya üzerindeki etkinliklerini de kapsıyor.

Politico’nun haberine göre, Wilson Center Orta Doğu Programı analisti Yusuf Can, X platformunda askıya alınan hesapların çoğunun üniversiteye bağlı aktivist hesaplar olduğunu belirtti. Bu hesaplar, genellikle protestolarla ilgili bilgi yayıyor ve öğrencilere eylem yerlerini bildiriyordu. Can, bu hesapların çoğunun "taban aktivistleri" olduğunu ve takipçi sayılarını on binlerle sınırlı olduğunu ifade etti. Bu tür hesapların engellenmesi, hükümetin karşıt sesleri susturma stratejisinin bir parçası olarak görülüyor.

X'in Türk hükümetinin taleplerine boyun eğmesi, daha önce benzer taleplerle karşılaştığı için sürpriz değil. Mayıs 2023’te, Türk hükümetinin talebi üzerine X, bir dizi yerel kullanıcı gönderisinin erişimini kısıtlamıştı. Bu durum, ifade özgürlüğü savunucularının eleştirilerine yol açmış ve sosyal medya platformlarının siyasi baskılar karşısında ne kadar bağımsız kaldığına dair soruları gündeme getirmişti.

Musk, bu kararı savunurken, “Seçenek, Twitter’ın tamamen kısıtlanması ya da bazı tweetlere erişimin kısıtlanmasıydı,” şeklinde açıklama yapmıştı. Ancak bu açıklama, Musk’ın özgür konuşma ilkelerine ne kadar bağlı olduğunu sorgulatan bir durum yaratıyor. Geçtiğimiz Ekim ayında, X yerel yetkililerin talepleri doğrultusunda çeşitli Türk haber kuruluşlarına erişimi engellemişti ve Musk, buna itiraz etmek için yasal süreç başlatacağını açıklamıştı.

Musk’ın yaklaşımı, bir bakıma anlaşılabilir: X, yerel yasaları ihlal etmeme veya tamamen yasaklanma riskiyle karşı karşıya. Ancak, bu tarz sansür önlemleri, Musk’ın özgür konuşma savunucusu imajıyla çelişiyor. X, aynı tür taleplere karşı Brezilya ve Hindistan’da daha sert tepkiler vermişti. Örneğin, geçen yıl Brezilya’da bir mahkeme kararı nedeniyle X geçici olarak yasaklanmış, Musk da Brezilya hükümetini ifade özgürlüğüne karşı olmakla eleştirmişti. Hindistan’da ise, yerel sansürle ilgili bir diğer olayı yasal yollara başvurarak çözmeye çalışmıştı.

Ancak Türkiye’deki durum farklı bir boyut taşıyor. Musk, Türkiye’deki sansür taleplerine karşı daha esnek davranıyor. Bunun arkasında, Musk’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile iyi ilişkiler içinde olması ve Türkiye’deki iş projelerinin etkilenmemesi için hükümetle uyumlu çalışmayı tercih etmesi yatıyor olabilir. Özellikle Tesla'nın Türkiye'de yeni bir fabrika kurma ve Starlink projeleri için yerel dağıtım anlaşmaları yapma planları, Musk'ın hükümetle ilişkilerini sağlam tutma amacını güçlendiriyor.

Bu durum, Musk'ın iş stratejileriyle paralel bir şekilde, X'in Türkiye’deki sansür taleplerine karşı gösterdiği farklı yaklaşımı daha da anlaşılır kılıyor. Musk, Hindistan gibi bölgelerdeki genişleme planlarını riske atmak istemiyor, bu yüzden Türkiye’deki hükümetle olan ilişkisini korumak için geri adım atmayı tercih edebilir. Ancak bu durum, X’in özgür konuşma ilkelerine ne kadar sadık kaldığına dair önemli soru işaretleri oluşturuyor.

Sonuç olarak, X’in bu tür taleplere verdiği değişken yanıtlar, Musk’ın ve platformunun "özgür konuşma"ya olan bağlılığını sorgulatıyor. Bir yanda, özgür konuşmayı savunan bir figür olarak tanınırken, diğer yanda hükümet taleplerine uyum sağlamak, X’in özgürlük anlayışını ve bununla ilgili parametreleri yeniden değerlendirmeye zorlayacaktır.